– Valgus- of varus rotatie met vaststaande voet of t.g.v. hyperextensie in knie
– Doorwerken of doorsporten na letsel pleit voor distorsie
– Accuut moeten stoppen pleit voor ruptuur
Onderzoek
– Acute pijn en zwelling knie
– Stand van Bonnet
Probeer de volgende testen
1. Schuiflade fenomeen
– Knie in 90° flexie
– Kan tibia t.o.v. femur bewogen worden?
– Pijn?
Distorsie = Pijn en wél stabiel
Ruptuur = Pijn en instabiel
Abnormaal naar voren = voorste kruisband
Abnormaal naar achteren = achterste kruisband
2. Proef Lachman: (betrouwbaar)
– Knie in 20°– 30° flexie
– Daarna zelfde test als 1
3. Pivot shift test
– Endorotatie/ valgusstress geeft een subluxatie van knie naar voren en opzij
4. Wegzakken tibia plateau
– Knie in 90°
– Onderbeen zakt door zwaartekracht bij ruptuur van achterste kruisband vanzelf naar achteren t.o.v. het bovenbeen
Diagnostiek
Besluit om foto’s te maken a.d.h.v. Pittsburg decision rules (meer specifiek dan Ottawa Knee Rules)
– Ongevalsmechanisme: stomp trauma of val MET
– Leeftijd < 12 j. of > 50 j.
– Onvermogen om op SEH 4 passen belast te lopen
– Xft.: 2 richtingen + poortopname
Behandeling
Behandeling conservatief
Op indicatie specialist
Let op: antistolling
Conservatief
Bij geïsoleerd interligamentair VKB-letsel.
Bij geen indicatie voor acuut arthroscopisch onderzoek (zie haemarthros) volgende schema volgen:
– drukverband/ Quadriceps oefeningen
– dorsale gipsspalk of knee immobilizer/ 1-2 weken
– overleg met orthopeed/ arthroscopischvaardige traumachirurg
In acuut stadium drukverband en zonodig blauwe achterspalk gedurende 1 week (75% VKB laesies is een “knapje”gehoord).
Na het acute stadium fysiotherapeutische begeleiding om de spiermanchet te trainen en zo de knie actief te stabiliseren.
Indien conservatieve behandeling op langere termijn (3 mnd) onvoldoende resultaat geeft (25%) met aanhoudende pijnklachten en “giving way” klachten tijdens ADL dan is voorste kruisband reconstructie geïndiceerd.
Bij patiënten die persé op hoog niveau willen blijven sporten kan reconstructie op kortere termijn (dwz nadat zwelling is afgenomen en kniefunctie hersteld, ongeveer 6 wkn) worden overwogen.
Operatief
Grootste deel voorste kruisband letsels is interligamentair.
Primair hechten hiervan geeft slechte resultaten.
Alleen VKB-letsels met avulsiefractuur van aanhechting uit tibiaplateau of femurcondyl kunnen met enig succes primair worden gereconstrueerd (röntgenfoto incl. poortopname).
Controleschema p.k. 1 –2 weken
